سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه» بخش هفتم از احکام انتخاباتی شامل مباحثی چون «افشاگری» و «عکس و اطلاعیه غیرمجاز» است.
* افشاگری
افشاگری به معنای پخش و گسترش بدی ها یا ضعف ها و نقایص شخصی یا شخصیتی افراد با هدف مطلع کردن افراد جامعه از بدی های یک فرد و دستکاری در افکار و اذهان عمومی می باشد.
داشتن چنین نیتی از سوی افشاگران (با چشم پوشی از انجام یا عدم آن) نشان از خباثت درونی و پستی اخلاقی طراح یا طراحان آن دارد. اقدام برای رسیدن به این هدف شیطانی از هر راهی که باشد، گناهی بزرگ است زیرا حفظ آبرو و حرمت مسلمان، وظیفه ای همگانی و به مراتب از حفظ حرمت کعبه بالاتر است. برای انجام این عمل غیر انسانی، هیچ توجیه معقول و منطقی و هیچ نیت خیرخواهانه ای قابل تصور نیست؛ زیرا بهترین شیوه جلوگیری از مفاسد و انحرافات اشخاص، اجرای امر به معروف و نهی از منکر خواهد بود.
حضرت امام خمینی(ره) فرمود: هیچ گروه و شخصی حق ندارد به دیگران که مخالف نظرشان هستند، توهین کنند یا خدی نخواسته افشاگری نمایند. (1)
افشاگری در ایام انتخابات، عملی مجرمانه و موجب از بین بردن حق الناس و آلوده ساختن فضای انتخابات می شود از همین رو در توصیه های حضرت امام خمینی (ره) و رهبر عزیز انقلاب، هشدارهایی برای فعالان سیاسی و کاندیداها و طرفداران آنها بیان نموده اند و مردم را از انجام چنین کارهایی نهی کرده اند. البته این واژه در فتاوا و رساله های عملیه کمتر به چشم می خورد اما کارها و رفتارهایی که منجر به این عمل خلاف شرع می گردد، در نظریات همه مراجع تقلید وجود داشته و به شدت مورد نهی فقهای بزرگ اسلام و اساتید اخلاق واقع شده است.
بر اساس فتوای فقیهان، هرگونه تجسس و تحقیق برای اطلاع یافتن از وضعیت خصوصی افراد و معایب و نقایص افراد، عملی خلاف شرع خواهد بود.
پرسش: افشاگری افکار انحرافی و سوابق منفی کاندیداها چه حکمی دارد؟
پاسخ: آنچه برای حفظ کشور لازم است افشای آن لازم است. (2)
* عکس و اطلاعیه غیرمجاز
کاندیداها و طرفداران آنها به منظور شناساندن خود یا نامزد مورد نظر خویش اجازه دارند در چارچوب زمان مشخص شده، از وسایل و ابزارهای متفاوت و قابل قبول از قبیل: چاپ عکس، پوستر، پارچه نوشته، جزوه های مختلف زندگینامه، لوح فشرده و ... استفاده تبلیغاتی کرده و به روشنگری بپردازند، ولی در این خصوص دو نکته اساسی را باید مد نظر داشته باشند.
اول این که حدود شرعی را مراعات کنند دوم این که از قوانین و مقررات مصوب تخلّف نکنند.
براساس فتاوای فقهای شیعه، تکثیر و انتشار هر نوع تصویر که توجه نامحرم را به خود جلب کند و تحریک آمیز باشد، جایز نیست. به یقین استفاده از عکس های آرایش شده از مجوز شرعی برخوردار نمی باشند.
پرسش: آیا استفاده ابزاری از عکس های آرایش کرده و چهره های جذاب زنان یا مردان در پوسترها و بروشورهای تبلیغات انتخاباتی جایز است؟
پاسخ: جایز نیست. (3)
همچنین بهتر است کاندیداهای محترم، به ویژه زنان و بانوان متدین از تکثیر عکس هایی که می تواند مورد سوء استفاده برخی افراد واقع گردد و به طور غیرمستقیم اسباب تمسخر یا هتک حرمت صاحبان عکس ها شوند به شدت پرهیز نمایند.
در اغلب جزوه ها و بروشورهای نوشتاری از کلمات و اسماء مقدس و آیات قرآن استفاده می شود. با توجه به این که اینگونه نوشته ها اغلب پس از مطالعه و استفاده، در معرض نابودی و پاره شدن واقع می شود، لازم است تدابیری برای جلوگیری از بی احترامی به اسماء مقدس آن جزوات اندیشیده شود.
پاورقی:
(1)- انتخابات و مجلس از نگاه امام خمینی، ص 105، 23/11/62.
(2)- جواب استفتاء آیت الله مکارم شیرازی به شماره 65673 مورخ 21/5/86
(3)- جواب استفتاء آیت الله مکارم شیرازی به شماره 20982 مورخ 13/9/86
منبع: کتاب «احکام انتخابات»، سید سیف الله نحوی.
